ATATÜRK’ÜN 20.01.1923 MERSİN ZİYARETİ
Bahar Ümit ÖZ
Manisa Celal
Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü
Sosyal Bilgiler
Öğretmenliği 2.Sınıf Lisans Öğrencisi
GİRİŞ
Mersin ili 36-37o kuzey
enlemleri ve 33-35o doğu boylamları
arasında bulunmaktadır. Mersin ili, Türkiye’nin
güneyinde Akdeniz’in kıyısındadır. Mersin ,Akdeniz Bölgesinin Adana ve Antalya’dan sonraki 3.Büyük kenti olmanın yanında, Türkiye’nin
de 8.Büyük kentidir. Coğrafi açıdan lojistik merkez özelliğine sahip bir
kentimizdir. Halihazırda bulunan liman, tren yolu taşımacılığının yanı sıra
karayolu taşımacılığında Mersin önemli bir noktadır[1].
Gazi Mustafa Kemal Atatürk 1923yılından
itibaren yurt içinde sık sık seyahate çıkmıştır. Atatürk yurt gezilerinde 52
ili ziyaret etmiş, bu illerin çoğuna birçok kez gitmiştir. Gazi, çoğunlukla
devrimin doğrudan halka anlatılması rolünü üstlenerek ya da sonuç ve etkilerini
bizzat yerlerinde görmek amacıyla gezilerine çıkmıştır. Atatürk halkın
sorunları ile yakından ilgilenmiştir, gezilerinde çoğunlukla resmi protokol
doğrultusunda karşılamalar yerine halk ile daha fazla iletişim kurabilmesi
ortamların oluşturulmasını arzu etmiştir.
Aslında 1920’li yıllarında ki yurt gezilerinin
amacı daha çok Cumhuriyet’in, devrimin ve yasal düzenlemelerinin topluma
anlatılması ve anlaşılmasının sağlanmasıdır. Cumhuriyet Türkiye’nin temel
nitelik ve değerlerini tanıtmak ve bunlara karşı çıkışların nedenlerini yerinde
gözlemlemek ve bu seyahatlerin bir başka amacıdır. Atatürk söz konusu gezilerde
rejime, yeni Türkiye ye değinmiş ve daha birçok konuda çeşitli konuşmalar
yapmış, açıklamalarda bulunmuştur. Atatürk’ün yurt gezilerinde dikkat çeken bir
başka husus ise çağdaş Dünya’nın kıyafetlerini de giyerek giyim tarzıyla
halkına örnek olmaktır. Televizyonun olmadığı, basının siyah beyaz ve günümüzde
ki koşullarda kaliteli fotoğraf baskısı yapamadığı bir dönemde neredeyse her
tren istasyonunda inerek, kendisini yakından görmek isteyenlerin ilgisine
halkıyla iletişim kurarak yanıt vermiştir.
ATATÜRK’ÜN 20
OCAK 1925 TARİHLİ ZİYARETİ
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa, Konya’dan
tren yoluyla Adana ve Tarsus’a uğradıktan sonra 20 Ocak 1925 Salı günü öğleye
doğru Mersin’e gelmiştir. Cumhuriyet gazetesi Gazi’nin Mersin’ e ziyaretini şu
şekilde haberleştirmiştir: “Reis-i Cumhur Hazretlerinin şehrimizi teşriflerine
intizar(bekleme)edilmektedir. Belediye tarafından Mersin’in denize nazır
konaklarından biri Gazi Paşa’nın ikametleri için ihzar(hazırlama)edilmiştir.
Tak zaferleri yapılmaktadır. Şehir donatılmakta, halk sevinç içinde
bulunmaktadır. Bu ziyaretin de yanında eşi Latife Hanım,2.ordu Müfettişi
Fahrettin(Albay),Bayındırlık Bakanı Fevzi(pirinçli zade),yaveri ve bazı
milletvekilleri bulunmaktaydı. Mersin’e dinlenmek için geldiği daha önceden bilindiğinden,
hazırlıklar yapılmış ve kendisine konuk olacağı o dönemde Tahinçiler ’e
ait-günümüzde ise “Atatürk Evi” adıyla müzeye dönüştürülen – evde kalmıştır[2].
1925 yılının ocak ayında
gerçekleştirdiği bu gezisinde Mersin de 11 gün kalan Gazi Mustafa Kemal, bu
süre içerisinde çeşitli, incelemelerde bulunmuştur. Mersin’in Osmaniye
Mahallesinde Ziraat odası tarafından verilen ve köylülerinde davet edildiği
öğle yemeğine eşi Latife Hanım ile birlikte katılmış, yemekten sonra bahçeleri
gezmiş,” belediye tarafından
[2]https://www.google.com.tr/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/2216/23005.pdf&ved=0ahUKEwiWyM29vqXYAhWlalAKHQIsA-sQFggkMAA&usg=AOvVaw2LzennY1h0TXO6qwQHoUL6 Erişim Tarihi:23.12.2017.
açtırılmakta olan artezyen kuyusu
çalışmalarını izlemiş, oradan memleket hastanesini ziyaret ederek, hastalara
sorular sormuştur; daha sonra çarşı ve mahalleler arasında dolaşarak
dükkanlara, kahvehanelere uğrayarak halkın görüşlerini, düşüncelerini
dinlemiştir.23 Ocak Cuma günü öğleden sonra cirit oyunlarının yapıldığı alanda
müsabakaları izlemiştir[1].
Gazi Mustafa Kemal’in bu ziyaretinde ki
asıl amacı Ankara da ki orman çiftliğine benzer bir çiftliği Güney ‘de de kurmak
olduğu söylenebilir. Ülke koşulları düşünüldüğünde ziraata yatırım yapmanın yararlı olduğuna karar veren Atatürk 16.03.1923 te Adana da çiftçilerle
yaptığı konuşmada bu konuyu kamuoyunun dikkatine sunmuştur: Atatürk,ülkesi ve
toplumu için örnek teşkil edecek ilk ziraat çiftliğini,uzmanların önerisini de
aldıktan sonra Ankara yakınlarında kurma çalışmalarına başlamıştır.Mustafa
Kemal Paşa,bu anlayış çerçevesinde uzmanlarıyla değerlendirmelerden sonra başta
Ankara olmak üzere ,Silifke yakınında Tekir ve şövalye çiftliği,Tarsus ile
Piloğlu çiftliği,Dört yolda Karabasamak çiftliği ile Portakal bahçesi,Yalova da
Baltacı ve Millet gibi çiftçilik arazisi tespit etmiştir[2].
Atatürk bu ziyaretinde Mersin de
Müdafayı Hukuk Cemiyeti binasına gelirken görkemli bir binayı işaret ederek
-Bu köşk kimin?
=Kirkor’ un ,
-Ya bu koca bina kimin?
=Yorgon’un ,
-Ya şu koca apartman kimin?
=O da Saloman’un, diye cevap alınca,
Atatürk kaşlarını çatarak “onlar bunları yaparken siz neredeydiniz diye sorar.
Bu kez toplanan insanlar arasından yaşlı
bir köylünün sesi duyulur “biz Yemende, Tuna boylarında, Balkanlar da,Kafkasya
da,Çanakkale de savaşıyorduk Paşam”
Atatürk daha sonraki hatıralarında
“Hayatta cevap veremediğim yegane insan bu ak saçlı ihtiyar olmuştur” der[3].
27 Ocak 1925’te tarım eski bakanlarından
Zekai Apaydın’ın önerdiği Silifke’nin Tekir köyünde ki boş bir araziyi görmek
üzere Silifke’ye gitmiştir. Silifke’ye bağlı Tekir Çiftliği, bakımsız, tarım
için zorlu “12 bin dönümlük bir araziyi” kapsamakta ancak içinde temiz bir su
kaynağı bulunmaktaydı. Geceyi Silifke de Hacı Hulusi Açıkbaş’ın evinde
geçirdikten sonra ertesi gün, 28 Ocak 1925’te, Türk Ocağını ve Türk Ocağında ki
İdman Yurdu Lokalini ziyaret etmiş ve Sadık Taşucu’nun evinde misafir olmuştur.
Çiftlik arazisini hazineden satın alan Gazi, Mersin’e dönerek Şubat 1925’te
Ankara’ya hareket etmiştir[4].
SONUÇ
Atatürk’ün ziyaretlere
çıkma amacı cumhuriyet rejimini halka tanıtmaktı ve bunu gezileri ile
yapmıştır. Halkın içine girmiş halka uzak kalmamıştır bunun sonucunda halk
Mustafa Kemal’i yakından görme ve tanıma fırsatı bulmuştur ve böylece halkın güvenini kazanmıştır. Mustafa Kemal
Paşa, ziyaretlere gelirken dünyanın çağdaş kıyafetlerini giymiş
[4]https://www.google.com.tr/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/2216/23005.pdf&ved=0ahUKEwiWyM29vqXYAhWlalAKHQIsA-sQFggkMAA&usg=AOvVaw2LzennY1h0TXO6qwQHoUL6 Erişim
Tarihi:23.12.2017.
YARARLANILAN
KAYNAKLAR
https://www.google.com.tr/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/2216/23005.pdf&ved=0ahUKEwiWyM29vqXYAhWlalAKHQIsA-sQFggkMAA&usg=AOvVaw2LzennY1h0TXO6qwQHoUL6 Erişim
Tarihi:23.12.2017
https://www.google.com.tr/url?sa=source=web&rct=j&url=http://yurthaber.mynet.com/hakkinda/mersin&ved=0ahUKEwixq9bkwKXYAhUMbIAKHSxNCeEQFggkMAA&usg=AOvVaw1ADS5MzCRb21AyARcSqBAE Erişim
Tarihi:23.12.2017
EKLER
 |  |  |
Fotoğraf 1
|
Fotoğraf 2
|
Fotoğraf 3
|
Yorumlar
Yorum Gönder