Fikir Taşı

İzmir’in Çiğli İlçesinde Açılan AVM ve Marketlerin Esnafın Üzerindeki Etkileri

Gülçin GEDİK

Celal Bayar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Bölümü

Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans 2.Sınıf Öğrencisi

Giriş

Çiğli İlçesinin Tarihçesi: Eski tarihlerde, ilçenin genel olarak bataklık ve sazlıklardan oluşması, denize yakınlığı ve yeşil alanlara çok çiğ düşmesinden dolayı, ilk yerleşenler tarafından buraya “Çiğli” adı verildiği bilinmektedir. Çiğli’de ilk yerleşimin, 1893 yılında Balkanlar'dan göç eden Türk kökenli göçmenler ile birlikte, gelişmeye başladığı bilinmektedir. Kurtuluş Savaşı esnasında Yunan zulmünden kurtulmak isteyen bir kısım yerli halk burayı daha güvenli bularak yerleşmiştir. ilk yıllarında Trakya’dan gelen soydaşlarımızın yerleştirilmesiyle ilk etapta köy olarak kurulmuş, 1956 yılında belediye statüsü almıştır. Karşıyaka Belediyesi’ne bağlandıktan sonra, 1992 yılında ilçe statüsü kazanmıştır. Kuş Cenneti, Doğal Yaşam Parkı, Atatürk Organize Sanayi Bölgesi, Çamaltı Tuzlası , Çiğli Hava Üssü ilçenin önemli yerlerindendir[1].

İzmir’in Çiğli İlçesinde Açılan AVM ve Marketlerin Esnafın Üzerindeki Etkileri

Çiğli İlçesi Esnaflarından Birkaçını Tanıyalım :

1)Bakkal Ahmet : Bakkal Ahmet adıyla bilinen dükkanda bakliyat , deterjan ürünleri vb. ürünler bulunmakta. Dükkanın sahibi olan Ahmet Demirtaş 44 senedir bu bölgede esnaflık yapıyor. İş yerini eşi ile beraber çalıştırıyorlar. Eşi Hidayet Demirtaş gelin geldiğinden beri eşiyle birlikte bu iş yerini işlettiklerini belirtiyor.[2]

2)Gamze Giyim : Giyim Dükkanı olan Gamze Giyim’in işletmecisi Sevda Güldağ 18 senedir Çiğli’de esnaflık yapıyor. Gamze Giyim ismi Sevda Hanım’ın yeğeninin isminden geliyor.[3]

3)G.G.F. İnşaat Malzemeleri: G.G.F. İnşaat 30 senedir Mazlum Gedik’in işletmesinde. Onun öncesinde babası ve dedesi tarafından format ve isim değiştirilerek de işletilmiş. Daha önce ismi Ak Ticaret ve Gedik İnşaat olarak kullanılmış. Önceden kireç , çimento , kum gibi sadece kaba inşaat malzemeleri satılırken daha sonra hırdavat ürünleri de satışa sunulmuş.[4]

Çiğli İlçesinde Bulunan AVM ve Marketlerden Birkaçını Tanıyalım :

Forbest AVM , Migros , 5’lik AVM , Çarşı AVM , Bim , Kipa AVM vb. AVM’lerin hepsi birbirine belli mesafede olup , esnafla iç içe durumda olanları da vardır. AVM ve marketler karşısında esnafın yenik düştüğünü ve Çiğli esnaf odası yönetimini eleştiren,esnaf odası başkan adayı Haydar Arat ‘’Ortada başkan yönetimi yok. Tepki göstermiyorlar. Basın aracılığı ile kamuoyu oluşturmuyorlar. Şimdi değil de ne zaman esnafa sahip çıkacaklar merakla bekliyoruz.’’ dedi. Ayrıca ‘’Serbest ekonomi piyasasında elbette herkes ticaret yapacak fakat kurallar ve teamüller çerçevesinde yapacak. Başkasının hakkını çiğnemeyecek’’ şeklinde konuştu.[5]

Sonuç

Birkaç tane esnafın satışa sunduğu ürünleri AVM ve marketler bünyelerinde bulundurdukları için esnafın müşteri kaybetmesine neden olmuştur. AVM ve marketlerle birlikte esnafın iş oranlarının düştüğü ve ekonomilerine zarar vererek birçok iş yerinin kapandığını ve işsizlik oranının arttığını ayrıca esnaflık yapan ilçenin yerli halkının zarar

[1] http://www.cigli.bel.tr/cigli/Tarihcemiz.html Erişim Tarihi: 16 Aralık 2017

[2] Ahmet Demirtaş , Hidayet Demirtaş ile 16.12.17 tarihli görüşme

[3] Sevda Güldağ ile 16.12.17 tarihli görüşme

[4] Mazlum Gedik ile 16.12.17 tarihli görüşme

[5] “Arat : Güzeltepe’de alıcıya izin vermeyiz ”, Çiğli Sabah Postası , 19 Mayıs 2017 , s. 7.

gördüğünü düşünmektedirler. AVM‘lerin küçük esnafa olumsuz etki yarattığını düşünenler , olumlu etkenleri de olduğunu düşünenlere göre daha fazladır.

Kaynakça

http://www.cigli.bel.tr/cigli/Tarihcemiz.html , Erişim Tarihi 16 Aralık 2017.

Çiğli Sabah Postası , 19 Mayıs 2017

DEMİRTAŞ Ahmet , Tekirdağ-1950 , İlkokul Mezunu , 16.12.17 Tarihli Görüşme

DEMİRTAŞ Hidayet , Tekirdağ-1953 , İlokul Mezunu , 16.12.17 Tarihli Görüşme

GÜLDAĞ Sevda , Muş-1980 , Lise Mezunu , 16.12.17 Tarihli Görüşme

GEDİK Mazlum , İzmir-1967 , İlkokul Mezunu , 16.12.17 Tarihli Görüşme

EKLER

Esnaf ile yapılan röportaj

Sorular:

S.1. Sizce insanlar AVM ve Marketlerden mi alışveriş yapmayı seviyor yoksa esnaftan mı? Bunun nedeni nedir?

S.2. AVM ve Marketlerle birlikte müşteri kaybettiğinizi mi düşünüyorsunuz yoksa ilçenin gelişerek daha çok müşteri kazandığınızı mı?

S.3. AVM ve Marketlerin genel olarak esnafa etkisi nedir sizce?

Cevaplar :

C.1. Sevda Güldağ ( Gamze Giyim ) : AVM’lerden alışveriş yapmayı seviyorlar ama bazı insanlar da esnafı seviyor, onlar azınlıkta. AVM’lerin reklam yaparak müşteriyi çektiğini düşünüyorum. İndirim günleri yapıyorlar ve insanlar her şeyi toplu olarak bir arada buluyor. Bunun insanları çektiğini düşünüyorum.

Hidayet Demirtaş ( Bakkal Ahmet ) : Marketlerden alışveriş yapmayı seviyor çünkü bazı esnaflarda post cihazları yok. Ama bazı insanlar da esnaflardan alışveriş yapmayı seviyor çünkü esnaflardan veresiye alışverişte yapabiliyor veya küçük esnaf kazansın istiyor.

Mazlum Gedik ( G.G.F. İnşaat Malzemeleri) : AVM’lerden alışveriş yapmayı seviyorlar çünkü AVM de aradıkları her şeyi buluyorlar. Büyük olduğu için müşteriye cazip geliyor. Büyük AVM’lerde gezmek , zaman geçirmek için gidiyorlar ama esnafa ihtiyaç durumunda geliyorlar.

C.2. S.G. : Bazen karşı taraftaki AVM’ye gelen insanlar vitrini beğenip girebiliyor ama müşteri kaybettiğimi ya da kazandığımı düşünmüyorum belli başlı , devamlı müşterilerim var.

H.D. : Müşteri kaybettiğimizi düşünüyorum. Çünkü AVM’lerde daha çok çeşit var daha çok müşteri çektiğini düşünüyorum.

M.G. : Müşteri kaybediyoruz. Bizim sattığımız ürünlerin birçoğunu AVM’ler de satıyor.

C.3. S.G. :AVM’lere gelen insanlar esnafın vitrinini görüp girebiliyor. Bir yönden iyi bir etki yarattığını bir yönden de işlerimizi etkileyerek kötü etki yarattığını düşünüyorum.

H.D. : Küçük esnaf daha çok küçüldü. Esnafların bittiğini düşünüyorum çünkü insanlar kalabalık marketleri ve tanıtımları daha çok sevip benimsiyor.

M.G. : AVM ve Marketlerin müşteriyi daha çok çekerek küçük esnafa müşteri kaybettirdiğini düşünüyorum.

Bazı Esnaf , Market ve AVM Fotoğrafları