Çağla Uzundurukan
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 2.Sınıf
Lisans Öğrencisi
Demirci
Manisa’nın
ilçelerinden biri olan Demirci, Asıl Ege ile İç Ege’nin dokunak noktasında
30.000 civarındaki merkez nüfusu ile şirin bir yerleşim birimidir. İlçenin 96
köyü bulunmaktadır. Köyleri ile beraber 1233 Km2 alana sahiptir. Ekonomisi uzun
yıllar birinci derecede el ve makine halıcılığına ve tütün başta olmak üzere
genellikle kuru tarımsal faaliyetlere dayalı Demirci’de son yıllarda Kiraz
önemli ihracat ürünü haline gelmeye başlamıştır. Bu etkinliklerin yanında
Demirci esasen son yıllarda bir eğitim şehri haline gelmiştir. İlçede C.B.Ü.
bağlı bir fakülte ve yüksekokul mevcuttur. Bu iki okulun yaklaşık ve toplam
4000 civarında öğrencisi ve personeli bulunmaktadır. Ortaöğretim kurumlarından
7 lise ve ilköğretime ait 6 ilköğretim okulu da düşünüldüğünde Demirci
fonksiyonel olarak tam bir eğitim şehri görünümündedir.
GÜRNEYT
TÜRKÜSÜ
Birinci Dünya Savaşı yıllarında yaşanmıştır.O yıllar Osmanlı Devleti’nin son
yıllarıdır.Devlet otoritesinin iyice zayıfladığı bu dönemde yörede çeteler
türemiştir.Ümmühan yörenin en güzel ve dillere destan kızdır.Yöre halkı kısaca ona
Ümmü de demektedir.Ümmühan Marmaracık köyünden Gök Bekir ile evlenir. Çok güzel
olduğu için yöre halkı ona ‘Çökelek Gelin’ lakabını takmıştır. Herkes Ümmühan’ı
yörede Çökelek Gelin olarak bilir. Çökelek Gelin, kocası Bekir ile geçinemez.
Çok geçmeden Ümmühan, Bekir’den boşanır. Ümmühan’ın boşandığını duyan bölgedeki
çeteler, Ümmühan’a göz koyar ve onu saklandıkları yer olan Gürneyit’e kaldırırlar. Gürneyit; Alaağaç köyünün çok
yakınında bir tepedir. Hemen doğusundan İlge çayı geçmektedir. Bu tepenin bulunması
ve kuşatılması çok zordur. Bu tepeye de çeteler egemendir. Bu çeteler burada
eğlencelerde yaparlar.Ümmühan’ı burada saz çalıp oynatırlar.Galizo ve Gangallı
Efe çete reislerindendir. Alaağaç’ın en ünlü efesi olan Hasip Zeybek ile
birlikte çetecilik yapmışlardır. Daha sonra Hasip Zeybek’ten de
ayrılmışlardır.Gürneyit’teki eğlencelere çevre köylerden gelen gençlerde
katılmaktadır.Ümmühan’ın eski kocası Bekir de bir gün Gürneyit’teki efe
eğlencelerine katılır.Bir de ne görsün eski karısı Ümmühan meydanda göbek atıp
oynamakta,kendisine cilve yapmaktadır.Bekir de hala, Ümmühan’ın kendinde gözü
olduğunu düşünmektedir.Bekir,Çökelek Gelin’e birlikte olma teklifi eder,fakat o
bu teklifi kabul etmez.Yaptığı teklifi reddeden eski karısının hakaretini büyük
bir hakaret sayan Bekir Efe,arkadaşlarını gönderdikten sonra Çökelek’le başbaşa
kalır. Çökelek’in saçından tutar ve çıkardığı bıçak ile çökeleğin boğazını
keser. Çökelek oracıkta ölür. Bekir Efe, hırsını alamaz Çökelek Gelin’in
ölüsünü yanan ocağa atar. Daha sonra da yardan aşağıya atar. Yarın dibinde
kalan cenaze kokar.Kokunun geldiği yere giden çobanlar,Çökelek’in ölüsü ile
karşılaşırlar.Çökelek Gelin’in bu acıklı hikayesi yöre halkı tarafından türküye
yakılmıştır.[1]
Tak
tak eder Gürneyit’in bağası
Ne
duymazmış Alaagecin ağası
Ümmü
gelin Allah’ına yalvarır
Zincirlidir
Selendi’nin govası
Furma
da efeler, furma da benim koluma
[1]
Sezai Eren, Gönül Dilinden Demirci, Demirci: Kardeşler Matbaası-Gazetecilik, 2017,
s.101-102.
Tarihi:27.12.2017
Ben
biliyorum gideceğim yolumu
Saçım
uzun bağlasınlar kolumuÇamları da çamlara mı çattılar
Ocak
gurup Gürneyit’te yaktılar
Zalim
efeler çökelek gelini
Gürneyit’in
çukurunu attılar
Furma
da efeler, furma da benim kolumu
Ben
biliyorum gideceğim yolumu
Saçım
uzun bağlasınlar kolumu[1]
SONUÇ
Manisa’nın ufak şirin ilçelerinden biri olan Demirci gerek kültürel faaliyetleri gerek eğitimi açısından adından söz ettirmektedir.Bu faaliyetlerin yanı sıra eski kendine has şarkı, türküleriyle ve ayrıca bunların birbirinden farklı efsane hikayeleriyle de Demirci halkının ve orada öğrenim gören öğrencilerinin dikkatini çekmektedir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
EREN, Sezai, Gönül Dilinden Demirci, Demirci: Kardeşler Matbaası-Gazetecilik, 2017.
http://www.demirci-bld.gov.tr/cografi-konumu.aspx
EKLER
Yorumlar
Yorum Gönder