-
GÖBEKLİTEPE TAPINAĞI
Seyfettin KOYUN
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Türkçe ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı 2. Sınıf Öğrencisi

GİRİŞ
Şanlıurfa’ya 15 km uzaklıkta olan bu arkeolojik site üzerinde yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkan sonuç çok şaşırtıcı, Göbekli tepe günümüzden tam 12.000 yıl önce inşa edilmiş. Arkeolojik olarak Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönemine (M.Ö 9.600 – 7.300) ait olan Göbeklitepe’de, bir tepe üzerine inşa edilmiş çok sayıda yuvarlak biçimli yapı bulundu.[1]
Göbeklitepe’yi Tanıyalım
İnsanlık tarihi boyunca yapılmış olan arkeolojik keşiflerin pek azı Göbeklitepe'nin keşfi kadar kendi geçmişimize bakış açımızı değiştirebilmiştir. İnsanlığın geçmişi zaman olarak ne kadar geriye alınırsa ortaya çıkan gizemin de o oranda artmaktadır. Bundan yüz yıl öncesine ait bir yapının keşfi ile bin yıl öncesine ait bir yapının keşfi asla aynı merakı uyandırmamaktadır. Tarihin gördüğü en ilgi çekici ve etkileyici şehirlerden biri olan Şanlıurfa ili sınırları içinde yer alan Göbeklitepe, 1995 yılında son derece gizemli bir keşfe ev sahipliği yaptı. Kazı başkanı değerli arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt önderliğinde başlatılan kazıların ardından yapılan incelemeler sonucu, keşfedilen yapıların dünyanın en eski insan yapımı tapınaklar olduğu ortaya çıktı. Kazılan bu bölgenin bir tapınak kompleksi veya kült alanı olduğu bilim insanları tarafından kabul edildi. Tapınakların yaklaşık 12 bin yıl önce inşa edilmeye başlandığı anlaşıldığında ister istemez tüm ilgi Göbeklitepe üzerine yoğunlaştı. Çünkü avcı-toplayıcı biçimde hayatlarını sürdüren insan topluluklarının bu şekilde muazzam tapınaklar inşa edebilmesi bilim camiasında imkansız olarak görülüyordu.[2]
Günümüze kadar yapılan kazılar sonucunda bir Neolitik Çağ yerleşimi olduğu anlaşılmıştır. Tarihi M.Ö 9 bin yıllarına uzanan Neolitik Çağ`dan kalma, tapınma amaçlı törensel alanlara ait mimari kalıntılar, dikili taşlar ve üzerinde kabartmalı yabani hayvan ve bitki figürlerinin bulunduğu taşlar günyüzüne çıkartılmıştır. Bölgenin önemi ise günyüzüne çıkarılan en büyük tapınma alanını barındırmasıdır.[3]
Günümüze kadar yapılan kazılarda elde edilen bulgular çerçevesinde uzmanlar neolitik çağ insanının henüz çevresinde yer alan hayvanları evcilleştiremediğini düşünmekle birlikte şu açmazı da görmektedirler; kaya yüzeylerine işlenen hayvan figürleri tapınma törenlerinin parçası mıydı yoksa yaşamlarının içinde henüz keşfedilemeyen bir biçimde mi yer almaktaydı.
Göbeklitepe Bize Neyi Anlatıyor?
Alman arkeolog Klaus Schmidt 1994 yılında Urfa’nın 6 mil kadar ötesinde, Göbeklitepe’de günümüzden yaklaşık 11 bin yıl öncesine, yani İ.Ö. 9000’lere tarihlenen anıtsal sütunları ortaya çıkardığında, arkeoloji ve tarihöncesine dair paradigmalarda derin bir sarsıntıya yol açacağının bilincinde olmalıydı. Çünkü anıtsal sütunlar, öyle anlaşılıyordu ki, üst paleolitik sonlarında yaşamış avcı-toplayıcılar tarafından inşa edilmişti: uzman-olmayan söylemde genellikle, üyeleri arasındaki işbölümünün düşük düzeyde, servet farklılaşmasının asgari, özel mülkiyetin kişisel eşyalarla sınırlı olduğu, hiyerarşik-olmayan, göçer, eşitlikçi gruplar, yani takımlar hâlinde yaşadıkları varsayılan avcı-toplayıcılar… Arkeoloji -ve antropoloji- dünyasında yaygın kanıya göre, bunlar, geniş kolektiflerin eşgüdümlü çabasını ve karmaşık bir işbölümünü gerektirecek girişimleri yürütme yetisinden yoksundu: bu yetiyi insanlık ancak geniş ölçekli tarımın (koşum hayvanlarının evcilleştirilmesi ve sabanın kullanıma girmesiyle mümkün olan bir girişim) devreye girmesi ve bunun yol açtığı daha geniş yerleşimlerin ve karmaşık toplumsal örgütlenmelerin biçimlenişiyle edinebilecektir.[4]


[1] http://xn--gbeklitepe-ecb.com Erişim Tarihi:25.12.2017
[2] Özgür Barış Atlı, “Dünya’nın İlk Gözlem Evi”, Popüler Bilim Dergisi, sayı 229, 2014.
[3]https://www.turkcebilgi.com/g%C3%B6beklitepe Erişim Tarihi:25.12.2017
[4]http://dunyalilar.org/gobeklitepe-bize-neyi-anlatiyor.html/ Erişim Tarihi:25.12.2017
SONUÇ
Göbeklitepe dünyanın en eski tapınağı yani dinin doğduğu yer olarak anılmaktadır. Bu yüzden Göbeklitepe kutsal bir bölge olarak nitelendirilir. Köklü bir geçmişe sahip olan Göbeklitepe dinler açısından önemli bir yere sahiptir.
KAYNAKÇA
http://xn--gbeklitepe-ecb.com/ Erişim Tarihi: 25.12.2017
Özgür Barış Atlı, “Dünya’nın İlk Gözlem Evi”, Popüler Bilim Dergisi, sayı 229, 2014.Erişim Tarihi: 25.12.2017
https://www.turkcebilgi.com/g%C3%B6beklitepe Erişim Tarihi:25.12.2017
http://dunyalilar.org/gobeklitepe-bize-neyi-anlatiyor.html/ Erişim Tarihi: 25.12.2017
https://www.kisa.link/6Q08 Erişim Tarihi: 25.12.2017
EKLER
http://gobeklitepe.info/wp-content/uploads/Gobeklitepe_Home_002.jpg
http://gobeklitepe.info/wp-content/uploads/yeni_home_0011.jpg

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

-
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ALAYAKA KÖYÜ Aytekin AKCA MANİSA CELÂL BAYAR ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ/TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ BÖLÜMÜ SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI GİRİŞ Alayaka Mahallesi, Balıkesir ili Sındırgı ilçesine bağlı olan dağınık yamaç yerleşkesidir. Nüfüsu 2016 yılı verilerine göre 478 belirtilmekle beraber bunların 246’sı erkek 232’si kadın olarak kayıtlara geçmiştir. İl merkezine uzaklık 95 km ilçe merkezine uzaklık mesafesi ise 30 km belirtilmektedir. Daha önceleri Düvertepe eski ismi (Çorum [1] ) bucak(nahiye) iken buraya bağlı bir köymüş günümüzde ise 2014 yılında Balıkesir ilinin büyükşehir yapılması ile beraber ilçeye bağlı diğer köyler gibi mahalleye dönüşmüştür. Geçmişi çok eskiye dayanan Alayaka Köyü çaygıyınında dahil olmasıyla 8 mahalleden oluşmaktadır bunlar : 1-)Eski köy(Koca köy) 2-)Şadırvan 3-)Şerifler(buraya yakın mesafede karabakıcık mezrası vardır) 4-)Bayguşçakılı 5-)Kemçik köy 6-)Ahmetağa Mahallesi(çiftlik yakası...
Devamı
-
Resim
ADANA ÇATALAN BARAJI VE KÖPRÜSÜ Semra Bektaş Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 2. Sınıf Lisans Öğrencisi GİRİŞ Adana, kuzeyde Seyhan Baraj Gölü ile güneye inildikçe Seyhan Regülatörü, İçgöl ve Regülatör Köprü ile devam eden Akdeniz’e kadar uzanan adeta bir su cennetidir [1] . Bereketli toprakların kazandırdığı “beyaz altın” ile tarımsal alanda gelişmiş olduğu gibi ve organize sanayi bölgesi olarak da oldukça gelişmiş bir büyükşehirdir. Sulama alanında oldukça büyük atılımların olduğu şehirde birçok kanallar, barajlar ve hidroelektrik santraller mevcuttur. Bunlardan en dikkat çekenlerden biri Çatalan barajı ve köprüsüdür. Çatalan Barajı Çatalan Barajı, Adana'da, Seyhan Nehri üzerinde, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla 1982’ de yapılmaya başlanmış ve 1997’de inşa edilmiş bir baraj olmakla birlikte Adana‘yı Seyhan Nehri‘nin neden olabileceği su baskınından önlemek amacıyla yapıla...
Devamı
-
Resim
GÖRDESLİ ŞEHİT MÜCAHİDE MAKBULE HANIM Rabia DERE Mcbü Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 2.Sınıf Lisans Öğrencisi GİRİŞ Bazı isimler var ki, bedenleri toprak olsa da isimleri ve yaptıkları ebedi kalır, unutulmaz. Kimisi belki daha geniş kitlelerce bilinir, kimisi de kenarda köşede, daha yerelde kalır. Belki bir caddenin adında, belki bir sokağın adında, belki meydanda. O civarda oturan mahalle sakinleri bile bilmez belki ismi dışında kimin nesi olduğunu, neler yaptığını. Ancak onlar, isimlerini yaptıklarıyla tarihin defterine yazdırmışlardır ve orada okunmayı beklerler. Kınalı Kuzu Gördesli Makbule Kurtuluş Savaşı’nda Kuvâ-yi Milliye çetelerinde görev yapmış bir kahraman Türk kadınıdır. Gördesli Makbule olarak da bilinen Makbule Hanım, 1902 (bazı kaynaklarda 1901 [1] ) yılında Gördes’te dünyaya gelmiştir. Evleri Gördes’in en eski mahallesi olan Divan Mahallesinin, Dumanalar Sokak 7 nolu evi idi. Çevresinde birçok e...
Devamı