GASTRONOMİ
ŞEHRİ HATAY
Nesibe UYGUN
Manisa Celal
Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü
Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans 2.Sınıf Öğrencisi
GİRİŞ
Hatay mutfağı, Birleşmiş Milletler
Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu(UNESCO) sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin
uygulanacağı programda Ekim ayı başında Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil edildi.
Hatay; böylelikle Dünya Gastronomi Şehri statüsünü aldı. Hatay 600’e yakın
yemeği ile Unesco Yaratıcı Şehirler Ağı Gastronomi Kenti ilan edildi.[1]
HATAY
MUTFAK KÜLTÜRÜ
Hatay mutfağının zenginliği her şeyden
önce içinde bulunduğu çevresel koşulların uygunluğundan kaynaklanmaktadır.
İklim, su, tarımsal arazi, büyük ve küçük hayvan besiciliği açısından her türlü
gıda maddesinin üretilmesine uygun bir alanda yer alması, mutfağın
şekillenmesinde tartışılmaz bir öneme sahiptir. Çünkü mutfağın bir bileşeni
olan yemeklerin temel hammaddesi, yine kentin kendi üretimiyle düşük maliyetle
karşılanmaktadır. Hem üretimin kolayca yapılması, hem de maliyetinin uygun
olması, mutfak kültürünün ciddi anlamda şekillenmesine neden olmaktadır. Bunun
sonucu Hatay mutfağı et yemekleri, dolmalar, sebze yemekleri, reçelleri,
turşuları, pilavları, aşları, mezeleri ve salataları, doğadan toplanan ot
yemekleri, tatlıları, pasta ve börekleri, süt ürünleri, kuru yiyecekleri ile
gerçekten de Anadolu’nun en zengin mutfakları arasına girmektedir. Belki de şu
anki haliyle en zengini desek yanlış olmayacaktır. Sabah, öğlen ve akşam olmak
üzere temelde üç ana öğün yemek yenen Hatay’da sofralar genelde her daim zengin
menülerden oluşmaktadır. Hatay yemeklerinin en önemli ayırt edici
özelliklerinden birisi baharatlardır. Baharatlar hem lezzet verici olarak hem
de süsleme unsuru olarak hemen hemen her yemekte hatta kahvaltılık ürünlerde
bile kullanılmaktadır. Kimyon, karabiber, nane, sumak, pul biber, tarçın,
karanfil, çörek otu dışında, şumra (rezene), küzbara (kişniş), zahter (kekik),
habak (reyhan) gibi yerel isimleriyle bilinen birçok baharat kullanılmaktadır[2].
HATAY
KÜLTÜRÜNDE KEKİK ve BAZI KULLANIM ALANLARI
Anadolu’nun diğer bölgelerine göre
Zahterin Hatay’da tamamen farklı bir kullanımı vardır. İlkbahar döneminde
dağlardan toplanan zahterden elde edilen yiyecekler, bu mutfağın doğal otlarla
ilişkisinin en güzel örneğini sergilemektedir. Zahter, artan talep nedeniyle
son yıllarda bahçelerde de yetiştirilmeye başlanmıştır. İlk toplandığı zaman
taze olarak satışa sunulan zahterden salata yapılmaktadır. Mevsimi dışında ise
zeytinyağında salamura yapılarak saklanmakta veya kurutulmaktadır. Kurutulmuş
zahter bazı çökeleklerde ve yemeklerde kullanılmaktadır[3].
KEKİK(ZAHTER)
SALATASININ YAPIMI
Taze zahter iyice
yıkanarak temizlenir. İnce ince doğranır ve tuz ile ovularak yeniden yıkanır ve
suyu süzülür. İçine küçük doğranmış taze veya kuru soğan, maydanoz, domates ve
zeytinyağı eklenerek karıştırılır. İsteyenler nar ekşisi de ekleyebilir. Tuz
serpilir. Zahterin olmadığı mevsimler için salamura zahter hazırlanır. Taze
zahter iyice temizlenip yıkandıktan sonra ince ince kıyılır. Geniş bir tepside zeytinyağı ve az tuz ile karıştırılır.
Cam kavanozlara konularak üzerine zeytinyağı eklenir. Böylece kış mevsiminde
yine salatası yapılarak
[3] http://www.hatay.gov.tr/kurumlar/hatay.gov.tr/%C4%B0%C3%A7erikler/e-kitaplar/HATAY%20MUTFAK%20K%C3%9CLT%C3%9CR%C3%9C%20VE%20YEMEKLER%C4%B0.pdf
Erişim Tarihi:14.12.2017.
tüketilebiliir. Not: Kış ayları için
taze zahter güneşte kurutulur. Salataya konulmadan önce hafif haşlanıp suyu
süzülerek kullanılır[1].
SONUÇ
Hatay Yöresi birçok yemek çeşidi ile
muhteşem bir Anadolu mutfağı örneğidir. Bunun yanında kültürel bir zenginliğe
sahip olduğunu görebiliriz. Birçok yemek kültürünün ve çeşidinin yanında birçok
milletten insanların da bir arada hoşgörü içinde yaşadığını da görebiliriz.
Hatay; Türk ve Arap mutfağının ortak buluşma yeridir. Kekik(zahter) bunun en
büyük örneklerindendir. Tadılması gereken bir çeşit olup hemen hemen her yemek
çeşidinde vazgeçilmez bir baharat olarak kullanılmaktadır.
YARARLANILAN
KAYNAKLAR
https://www.antakyagazetesi.com/hatay-dunya-gastronomi-sehri-oldu/ Erişim Tarihi:07.12.2017
http://www.hatay.gov.tr/kurumlar/hatay.gov.tr/%C4%B0%C3%A7erikler/e-kitaplar/HATAY%20MUTFAK%20K%C3%9CLT%C3%9CR%C3%9C%20VE%20YEMEKLER%C4%B0.pdf
Erişim Tarihi:14.12.2017
EKLER
[1] http://www.hatay.gov.tr/kurumlar/hatay.gov.tr/%C4%B0%C3%A7erikler/e-kitaplar/HATAY%20MUTFAK%20K%C3%9CLT%C3%9CR%C3%9C%20VE%20YEMEKLER%C4%B0.pdf
Erişim Tarihi:14.12.2017.
Yorumlar
Yorum Gönder