EĞİTİMDE KAYNAŞTIRMA
KEZİBAN ÇOKBİLİR
Celal Bayar
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Sosyal Bilimler Eğitim Bölümü Sosyal
Bilgiler Öğretmenliği Lisan Programı 2.Sınıf Öğrencisi
GİRİŞ
Özel gereksinimli bireylerin
gereksinimlerinin karşılanması için sağlık, bakım ve eğitim alanlarında tarih
boyunca çeşitli yöntem ve teknikler uygulanmıştır. Eğitim alanında da özellikle
son yüzyılda, özel gereksinimli bireylerin eğitim ihtiyaçlarının nasıl
karşılanacağı konusunda hem çeşitli akademik çalışmaların yapıldığı hem de
zaman zaman farklı yöntemlerin kullanıldığı görülmektedir. 19.yüzyılın
sonlarına doğru, özel eğitim gereksinimi olan bireyler için geliştirilen özel
sınıf ve özel eğitim programları başlangıçta bu bireylerin eğitimi için yapılan
büyük bir devrim olarak değerlendirilmiştir. Ancak özel sınıf veya özel okul
ortamlarında özel eğitim programları uygulandıkça; engelli bireylerin sadece
okul veya sadece özel eğitim sınıflarında eğitilmelerinin onları toplumdan
izole ettiği görülmüştür. Bu gerçeğin fark edilmesi ile engelli bireylerin
toplumdaki diğer bireylerle birlikte yaşamayı öğrenmesi ve toplumsallaşması
düşüncesi ortaya çıkmıştır. Bu düşünceye göre engelli bireyler, kendilerinde
barındırdıkları potansiyelleri en çok, kaynaştırma yapılan ortamlarda ortaya
çıkarabileceklerdir. Peki kaynaştırma eğitimi nedir? Onu diğer özel eğitim
yöntemlerinden ayıran özellikleri nelerdir?[1]
Kaynaştırma terimini anlamak için özel
eğitim terimini açıklamak gerekmektedir.
Bireysel farklılıklar göz önüne alındığında bazı öğrenciler sahip
oldukları engel türüne, içinde yaşadıkları çevresel ve biyolojik risk
koşullarına ya da öğrenmede daha ileri performanslarına (üstün zekâ/ yetenek)
bağlı olarak normal gelişim gösteren akranları gibi normal eğitim müfredatından
normal koşullarda aynı düzeyde faydalanamayabilirler. Bu bağlamda özel eğitim;
bilişsel, davranışsal, sosyal-duygusal, fiziksel, duyusal alanlarda
yetersizlikleri ya da üstünlükleri olan öğrencilere kapsamlı, araştırma temelli
değerlendirme ve öğretimin ve destek hizmetlerinin özel hazırlanmış programlar
dâhilinde sunulması olarak tanımlanmaktadır[2].
Kaynaştırmanın
literatürde çok çeşitli tanımları vardır ve bu tanımlar kaynaştırma modeline,
uygulandığı yerin özelliğine göre değişebilmektedir. Aşağıda literatürde geçen
tanımlardan bazı örnekler verilmiştir; Genel olarak kaynaştırma şu şekilde tanımlanmaktadır,
“Kaynaştırma, engelli ve normal gelişim gören çocukların uygun eğitim
programları ve düzenlemeleri içinde birleşmesidir.” Başka bir tanımda kaynaştırma “normal eğitim
ve özel eğitim personelinin sorumluluğunda düzenlenmiş eğitim programı ve
program sürecinde bireysel destekleme ile birlikte normal gelişim gösteren çocuklara
uygun engelli çocukların eğitimsel ve sosyal birleşimi” olarak açıklanmaktadır[3].
Bir diğerinde
de: “Özel gereksinimli olan bireylerin gereksinim tipine, derecesine ve
kullanılacak kaynakların tanıdığı olanaklara bağlı olarak, mümkün olduğunca
normal okul programlarına yerleştirilmeleri ve yaşıtları ile eşit eğitim
koşullarında birlikte eğitilmeleri süreci” olarak tanımlanmaktadır. Millî
Eğitim Bakanlığı’nın 2005 yılında çıkardığı “Özel Eğitim Hizmetleri
Yönetmeliği”nde ise kaynaştırmanın tanımı şu şekilde yapılmaktadır:
“Kaynaştırma yoluyla eğitim, özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri eğitimini,
destek eğitimi hizmetleri sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile
birlikte resmi ve özel okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim ve yaygın eğitim
kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.” Bu
yönetmelik ayrıca engelli bireylerin öncelikli olarak yetersizliği olmayan
akranları ile kapasitesi ve gereksinimlerine bağlı olarak tam zamanlı ya da
yarı zamanlı programlarla kaynaştırmaları, eğitim gereksinimlerinin
“Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP) “ile belirlenip karşılanması ve
engelli bireylerin engel tipi ve ihtiyaçları doğrultusunda kaynaştırma
sınıfında fiziki düzenlemelerin yapılmasını öngörmektedir[4].
Engelli
çocukların eğitsel yerleştirmelerinde, ayrıştırma ve kaynaştırma olarak iki
temel yaklaşım bulunmaktadır. Kaynaştırma, gerektiğinde sınıf öğretmeni veya
engelli öğrenciye özel eğitim uzmanları tarafından destek özel eğitim
hizmetleri sağlanması koşuluyla engelli öğrencilerin bireysel özellikleri göz
önünde bulundurularak normal eğitim ortamında, normal gelişim gösteren
yaşıtlarıyla birlikte eğitilmeleridir ve en az kısıtlayıcı çevreyi uygun görür[5].
Her insanda olduğu
gibi özel eğitime gereksinimi olan birey de; sevilmek, takdir edilmek,
beğenilmek, değer görmek ve kimseye bağımlı olmadan yaşamak ister. Bu onların
en doğal hakkı olduğu gibi, toplumsal bütünlüğün ve kalkınmanın temelidir. Özel
eğitime ihtiyacı olan bireylere verilen eğitimin niteliği ne kadar iyi olursa
olsun sonuçta onu, içinde yaşadığı toplumun bir üyesi haline getirmiyor ve
kabul görmesini sağlamıyorsa verilen eğitim işe yaramayacaktır. Bu nedenle
kaynaştırma eğitimi; her türdeki özel eğitime ihtiyacı olan bireyin devam
ettiği okullarda bir hizmet alanı olarak görülmesini ve bazı tedbirlerin
alınmasını gerektirmektedir[6].
Kaynaştırmanın
Amacı ve Tarihçesi
Çocuğu, onun ilgi ve
yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak toplum içinde
yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır[7].
Tarihe bakıldığında engelli bireylerin normal gelişim gösteren akranlarından
ayrı olarak özel eğitim okullarında veya özel eğitim sınıflarında eğitildiği
görülmektedir. İkinci dünya savaşı sonrası 1950’li yıllarda çok nadir dile
getirilmeye başlanan engelli bireylerin engelli olmayan yaşıtlarıyla aynı
eğitim ortamını paylaşması fikri 1960‘lı yıllarda giderek daha fazla taraflar
bulmaya başlamıştır. Bu dönemde yapılan araştırmalarda bu öğrencilerin
birçoğuna normal sınıflarda okuma hakkı verildiğinde normal akranlarıyla ilişki
kurabildiği ve sınıf aktivitelerine katılabildikleri görülmüştür. Hareketin
öncülüğünü ise engelli bireylerin ebeveynleri başlatmıştır. Bu dönemlerde
dünyada kaynaştırılmaya başlayan ilk engel grubunu görme engelliler
oluşturmuştur[8].
Kaynaştırma Eğitiminin İlkeleri
[1] http://dergipark.gov.tr/download/article-file/160452 Erişim
Tarihi: 22.12.2017
[2] Diken İbrahim H.,
İlköğretimde Kaynaştırma, Ankara, Pegem
Akademi, 2012, sf. 2
[3] Baykoç Necate, Özel Gereksinimli Çocuklar Ve Özel
Eğitim, Eğiten Kitap,2015,
sf. 90
[4] Baykoç Necate, Özel Gereksinimli Çocuklar Ve Özel
Eğitim, Eğiten Kitap, 2015, sf.
90
[5] http://dergipark.gov.tr/download/article-file/160452 Erişim Tarihi:
22.12.2017
[6] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
[7] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
[8] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
Özel eğitime ihtiyacı olan
bireyin akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. Kaynaştırma, özel
ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Hizmetler yetersizliğe göre değil,
eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır. Karar verme süreci aile-okul-eğitsel
tanılama sürecine göre gerçekleşir. Kaynaştırmaya erken başlamak esastır.
Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esastır. Duyu kalıntısından yararlanmak
esastır. Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret gerekmektedir. Eğitim normal gelişim
gösteren insanlarla ve doğal ortamlarda verilmelidir. Eğitim, bireyi toplumun
bir parçası haline getirmeyi amaçlar[1].
Kaynaştırma Eğitiminin Yararları
Özel Eğitime ihtiyacı
olan bireylere, normal gelişim gösteren çocuklara, ailelere ve öğretmenlere
yararları vardır.
Özel Eğitime İhtiyacı
Olan Bireylere Yararları: BEP aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre
eğitim alır. Kendine güven, takdir edilme, işe yarama, cesaret, sorumluluk gibi
sosyal değerleri gelişir. Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı
artacaktır. Olumsuz davranış yerine olumlu davranışları artacaktır. Normal
gelişim gösteren öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için
kendilerinde istek ve cesaret uyandırır Öğrenciler normal gelişim gösteren öğrencilerden
bazı davranışları öğreneceklerdir. Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi,
sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.
Normal Gelişim Gösteren Çocuklara Yararları: engelli[2]
bireye karşı; kabul, hoşgörü, yardımlaşma, demokrasi ve ahlaki anlayışları
gelişir. Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir. Kendi
yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.
Engelli[3]
bireylerle birlikte yaşamayı öğrenir. Liderlik, model olma ve sorumluluk
duygusu gelişir.
Ailelere Yararları: Çocuk üzerindeki beklentileri
çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar. Okula bakış açıları
değişir. Çocukların ilgi ve ihtiyaçları konusunda daha sağlıklı bilgi
edinirler. Aile içi çatışmalar azalır ve aile sağlığı artar. Çocuklarına nasıl
yardım edecekleri konusunda yeni yollar öğrenirler. Öğretmenlere Yararları: Şartsız
kabul, sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir. B.E.P
hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar. Eğitimde ekonomiklik ve fırsat
eşitliği sağlanır. Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde
öğretim becerileri gelişecek ve deneyimleri artacaktır[4].
Kaynaştırma Eğitiminde Görev Alan
Personelde Bulunması Gereken Özellikler: Yeniliklere ve değişmeye açık,
insanları ön yargısız kabul gösterici, objektif, tutarlı, kararlı, dengeli,
kişilik yapısına sahip, özel eğitim alanını öğrenmeye ve öğretmeye hazır ve
istekli, sabırlı, sakin, sevgi dolu olmalı. İnsan sevgisi ve insana değer
verici, empatik bir anlayışa sahip olmalı. Görev aldığı kurumun amaç ve
ilkeleriyle bağdaşım içinde olmalı, iş birliğini seven bir kişi olmalı[5].
Kaynaştırma Uygulamaları
A- Tam zamanlı
kaynaştırma
B- Yarı zamanlı
kaynaştırma
C- Tersine Kaynaştırma
Tam Zamanlı
Kaynaştırma: Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı, normal eğitim verilen
sınıftadır; öğrenci tam gün boyunca normal sınıfta eğitim almaktadır.
Yarı Zamanlı
Kaynaştırma: Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı, özel eğitim verilen
sınıftadır; özel eğitim sınıfı öğrencisi başarılı olabileceği derslerde
kaynaştırma sınıfında eğitim almaktadır.
Tersine Kaynaştırma: Yetersizlikleri olmayan
bireyler istekleri doğrultusunda özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki
kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt
yaptırabilirler[6].
Değerlendirme: Kaynaştırma
uygulamasındaki öğrenciler, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla
ilgili hükümlerine göre değerlendirilir. Bireysel ve gelişim özellikleri
dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır. Değerlendirmede,
öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarında hedeflerin
gerçekleştirilmesi esas alınır.”
Görme Yetersizliği
Olan Öğrenciler: Yazılı yoklamalarda yeteri kadar zaman verilir. Braille
(kabartma yazı) olarak verilen yanıtlar sınavdan hemen sonra öğretmenin
öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir. Yazılı yoklamalarda daktilo, bilgisayar
gibi cihazlardan yararlanılabilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan
muaf tutulurlar.
İşitme Yetersizliği Olan Öğrenciler: İstekleri
doğrultusunda, yabancı dil programlarının bazı konularından veya tamamından
muaf tutulurlar. Bu öğrencilerin başarıları yazılı sınavlar, ödevler ve
projelerle değerlendirilir.
Ortopedik Yetersizliği Olan Öğrenciler: Yazmada
güçlük çektiği belirlenen öğrenciler sözlü olarak değerlendirilir.
Sinir sisteminin zedelenmesi ile ortaya çıkan
yetersizliği olanlar ise, çoktan seçmeli testler ile değerlendirilebilir.
Dil ve Konuşma Güçlüğü Olan Öğrenciler: Bu
öğrencilerde yazılı sınavlar, ödevler ve projeler dikkate alınır.
Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler: Güçlükten
etkilenme durumlarına göre yazılı sınav veya sözlü değerlendirmelerin herhangi
birinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
Hiperaktivite ve Dikkat Yetersizliği Olan
Öğrenciler: Bu özellikleri göz önüne alınarak, kısa yanıtlı ve az sorulu yazılı
sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilirler.
Otistik ve Duygusal Uyum Güçlüğü Olan
Öğrenciler: Öğrencilerin hazır oldukları zamanlarda yapılır[7].
Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Hazırlık Çalışmaları
Öğretmeni hazırlama,
engelli öğrenciyi hazırlama, normal gelişim gösteren öğrenciyi hazırlama, aile
ve yakın çevreyi hazırlama, okul yönetimini hazırlama, eğitim ortamını
hazırlama, eğitim programını hazırlama.
Öğretmeni Hazırlama: Aile,
okul çevreyle sürekli iş birliği içinde olun. Yalnız değilsiniz. Öğretmenler;
kaynaştırma uygulamasının en önemli öğesi sizsiniz. Engel[8]
türleri ve özellikleri konusunda bilgi edinin.
[2]https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6462.html faydalandığım
kaynakta; ‘engelli' yerine’ özürlü ' ibaresi yer almaktadır. Fakat engelli
vatandaşlara yönelik 2013 tarihli 6462
sayılı kanunla bazı ibareler değiştirilmiştir. Bkz: 96) 11/10/2011 tarihli
ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 23’üncü maddesinin yedinci fıkrasının (c)
ve (ç) bentlerinde yer alan “özürlülüğüne” ibareleri “engelliliğine”, şeklinde değiştirilmiştir. Erişim Tarihi: 27.12.2017
[3]https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6462.html Erişim Tarihi: 27.12.2017
[4] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
[5] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
[6] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
[7] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi:
22.12.2017
[8]https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6462.html Erişim Tarihi: 27.12.2017
Engelli Öğrenciyi
Hazırlama: Öğrenciye kendinden beklenen davranışları söyleyin. Bu tür çocuklar
için gerekli araç gereçleri temin edin. Karşılaşabileceği sorunlarla ilgili
konuşun. Öğrencinin sağlık durumu ile ilgili bilgi edenin.
Normal Gelişim
Gösteren Öğrenciyi Hazırlama: Engelli[1]
çocuklar hakkında bilgilendirilmeli. Kendilerini özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin yerine koyma çalışmaları yapmak, olumlu tutum, anlayış ve davranış
geliştirme çalışmaları yapılmalı.
Aileyi ve Yakın
Çevreyi Hazırlama: Ailelerle düzenli toplantılar yapmak, ailelere
bilgilendirici konuşmalar, seminerler düzenlemek, her aşamada aileyi de işe
katmak, çocuğundaki gelişmeleri aileyle paylaşmak.
Okul Yönetimini
Hazırlama: Okul yönetimini kaynaştırmanın gereğine ve önemine inandırma.
Kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumunun olumlu olmasını sağlama. Okul
yönetiminin özel eğitim personeliyle olan işbirlikçi tutumu, diğer öğretmenlere
ve okul personeline model olacak ve onları olumlu yönde etkileyecektir.
Eğitim Ortamını
Hazırlama: Ortam çocukların kolay hareket edebileceği şekilde olmalıdır. Sınıf
mevcutları sınırlı tutulmalıdır. Öğrenci sınıf ortamında en uygun yere
oturtulmalıdır. Sınıfta çocuğun engeline uygun gerekli araç gereç bulunmalıdır.
Öğretim Programını Hazırlama: BEP
hazırlanmalıdır. Hangi ders ve etkinlikleri normal gelişim gösteren çocuklarla
birlikte yapılacağı, hangi derslerde destek eğitimi verileceği belirlenir[2].
Kaynaştırma
Eğitiminde Dikkat Edilecek Hususlar
Öğrencinin yetersiz
yönleri kadar yeterli yönleri de bilinmelidir. Normal eğitim gösterilen sınıf
içinde tek bir yetersizlik türüne yönelik yerleştirme yapılmalıdır. Eğitim
okulda olduğu kadar okul dışı ortamlarda da devam ettirilmeye çalışılmalıdır.
Çocuklara başarabilecekleri görevler verilmeli, başarılar ödüllendirilmelidir.
Çocuğun güvenini, kişiliğini, ilgisini sarsacak sözlerden Yapılan etkinlikler
bireyin duyu kalıntısına hitap edecek şekilde planlanmalıdır. Ders konularının
analizleri yapılmalı, konular parçalara ayrılmalıdır. Sosyal, kültürel, iş ve
meslek eğitimi çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Her aşamada çocuklar
güdülenmeli ve teşvik edilmelidir. Yetersizlik ne olursa olsun bireyi olduğu
gibi kabul etmek esas alınmalıdır. Çalışmalarda aile ve yakın çevresinin
desteği alınmalıdır. Öğrencinin öğrenciye rehberlik etmesine yer verilmelidir.
Etkinlikler sonucunda çocuğa geri bildirimler verilmeli, kaçınılmalıdır. Çocuğu
iyileştirmek değil de yeteneklerini en iyi şekilde kullanmalarını sağlamak en
önemli hedef olmalıdır. Geldiği durum hakkında bilgiler verilmelidir Çalışmalar
sürekli gözlenmeli kayıt edilmeli ve durum hakkında aileye açıklamalar
yapılmalıdır. Sınıflarda 15 öğrenciye 1 kaynaştırma öğrencisi planlanmalı,
zorunlu olmadıkça birden fazla öğrenci alınmamalıdır. Her kaynaştırma öğrencisi
için ayrı bir B.E.P hazırlanmalıdır. En iyi öğretim bireyselleştirmeden
toplumsallaştırmaya, somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa
doğru giden yoldur. Öğretmenlerin öğrenciye sunacakları bilgi alanlarını bu
eğitim ilkelerine göre düzenlemeleri yararlı olacaktır. Öğrenmenin verimini
artırmak için, sözel yöntemin yanında gözlem, deney, modelleştirme, problem
çözme, soru- cevap, tartışma, grup çalışması vb. öğretim yöntemlerinin de
kullanılması uygun olacaktır. En iyi öğrenilen şeyler kendi kendine yaparak ve
yaşayarak öğrenme durumuyla ortaya çıkar. Öğretmen bu yöntemi tüm etkinliklerin
temeline almalıdır. Yaşantı, dramatize; gibi gösteri yöntemlerinin
kullanılmasına özen gösterilmelidir. Öğretim etkinliklerinde görsel- işitsel
materyaller kullanılması uygun olur. Çünkü öğrenme işlemine katılan duyu
organlarının sayısı ne kadar çoksa öğrenme o kadar iyi, unutma o kadar geç
olacaktır. Öğrenciler düşük not aldıkları zaman öğretmenler öğrenciler hakkında
önyargı beslememeli onlara karşı ilgi ve güvenini yitirmemelidir. Öğretmen ders
anlatırken öğrenci ile sürekli göz iletişiminde bulunmalıdır. Göz iletişimi hem
sınıfın denetiminde hem de derse karşı uyanık ve dikkatli tutmada etkili bir
yöntemdir. Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve olgunluk düzeyleri ve bazı özelikleri
dikkate alınarak en uygun pekiştireçler seçilmeli ve bunlar başarıyı
ödünlendirici olarak kullanılmalıdır. Olumsuz davranışlardan çok olumlu
davranışların, yetersizliklerden çok çocuğun yeterli yönlerinin görülüp
pekiştirilmesi daha uygun bir yöntemdir[3].
SONUÇ
Eğitimde
kaynaştırmaya yönelik yaptığım araştırmalar sonucunda; Engelli bireyler için
aşılması gereken zorluklar ve bu zorlukları aşmada gerek eğitim sisteminin, gerek
öğretmenlerin, gerek akranlarının ve de gerek aile-çevrenin etkisi
azımsanmayacak derecede fazladır. Ancak öğretmenler bu konuda kendini
geliştirmeli, öğrencilerine de bu konuda duyarlı olmayı öğretmelidir. Bu
öğrencilerimize gereken özeni, ilgiyi gösterip hayata sağlam bir şekilde
hazırlamalı, diğer öğrenciler gibi kendi hedefleri doğrultusunda zorlukları
aşarak ilerlemelerine yardımcı ve öncü olmalıyız. Özel Eğitim emek ister...
Özel öğrenciler ilgi ister.
KAYNAKÇA
http://dergipark.gov.tr/download/article-file/160452 Erişim Tarihi: 22.12.2017
http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler Erişim Tarihi: 22.12.2017
https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6462.html Erişim Tarihi:
27.12.2017
DİKEN İbrahim H., İlköğretimde Kaynaştırma, Ankara, Pegem Akademi, 2012 sf.
2
BAYKOÇ Necate, Özel Gereksinimli Çocuklar Ve Özel Eğitim, Eğiten Kitap, 2015, sf. 90
[1]https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6462.html Erişim
Tarihi: 27.12.2017
[2] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler
Erişim Tarihi: 22.12.2017
[3] http://yeditepeatlas.com/2017/01/16/okullarda-kaynastirma-uygulamasi-hakkinda-mutlaka-bilmeniz-gerekenler
Erişim Tarihi: 22.12.2017
Yorumlar
Yorum Gönder