DEMİRCİDEKİ
TÜRBELER
BÜŞRA KANBUR
Manisa Celal
Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü
Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı 2. Sınıf Öğrencisi
GİRİŞ
Demirci,
Ege Bölgesinin İç Batı Anadolu Bölümünde yer alır. Manisa ilinin
bir ilçesidir. İl merkezine 165 km uzaklığı nedeniyle diğer ilçelere nazaran en
uzak ilçe konumundadır. Demirci Doğu ve Kuzeydoğusunda Kütahya, kuzeyinde
Balıkesir ili ile sınır teşkil eder[1].
Demirci
efsaneler diyarıdır. Demirci köyleri, Türk İslam Medeniyetinin en önemli
simgesi Alperenlerin Türbesiyle dolu[2].
Bunlar: Şeyh Hacı Mehmet Emin Efendi, Reisler, Balzad Hacı Baba-i Veli, Haydar
Baba, Sinan Musa Efendi, Dur Hasan Hoca, Sefer Efendi, İnce Uzun Dede, Kamçılı
Dede, Nurullah Dede, Dede Yanı Dedesi, Hasan Yaren, Felahi ve Melahi, Eskici
Baba, Deli ile Veli, Çimen dede, Kulak Dede, Haram yemez Dede, Kandırmış
Sultan, Veli Efendi, Kutb-ul Aktab Hasan Efendi, Derviş Seci- Yemeni Dede, Şeyh
Hacı Nuri Efendi, Hasan Dede, Şeyh İzzettin Efendidir[3].
İREZLER
İlçenin
Güney Batı yönünde; İlçe Merkezine 3 km mesafede İrezler Camii ve türbesi
bulunmaktadır. İrezler Camisinin yapım tarihi tüm araştırmalara rağmen tespit
edilememiştir. Cami bitişiğinde bulunan türbede Hz.Resulullah (sav.) 22.batın
torunlarının mezarları bulunmaktadır. Restorasyon masrafının tamamı Demircili
hayırsever hemşerilerimizin katkılarıyla yapılmıştır. Bu mezarlarda üç kardeş
olan Seyit Hüseyin Reis, Seyit Hasan Reis, Seyit Muhura Reis yatmaktadır. Bu
zatların miladi 1484- 1534 yılları arasında yaşadıkları rivayet edilmektedir[4].
Anadolu’nun
Türkleşmesine ve İslamiyet’tin yayılmasına vesile olmuş gönül dostları Tarihe
mal olmuş, ilim ve hizmet aşkıyla geçmişte yaşamış bugün de topraklarımızın her
köşesinde külliyelerini, eserlerini ve türbelerini gördüğümüz şahsiyetlerini
öğrenmek. Tarihi geçmişi çok öncelere dayanan Demirci ilçesi Reisler Cami ve
yanında yatmakta olan Peygamber torunları bulunmakta. Hasan Hüseyin ve Muğire
Reisler içeride, ön tarafta ise Hüseyin Reisin torunu Zahir Efendi yatmakta.
Babalarının adı Hoca Reisli Köyününde kurucusu olan Ali İmran’dır. Kanuni
Dönemi 1530 kayıtlarına göre türbenin olduğu yerde Hoca Reisli isminde bir köy
bulunur. Demirci beylerinden Mehmet Bey 1340 Rumi tarihinde Reisler Camiini ve
türbesini tamir ettirmiş[5].
SİNAN
MUSA EFENDİ
Mücahit,
mana eri Sinan-ı Musa Efendi. Demirci merkezinde Sinan Camii yanındaki
türbesindedir. Zahir ve batın ilimlerinde çok üstün idi. Hayatı düşmanla cihad
etmekle geçti. Oğulları da kendine destek verdiler. Sonunda şehit oldu. Demirci
Fatihlerinden, Büyük Alim olduğu söylenir. Türbesinde kendi kabri dışında
sırası ile oğlu Hüseyin, oğlu Tahir, kızı Aişe ve kızı Şadiye yatmaktadır[6].
TÜRKMEN
DEDE
Rahmanlar
köyünün Kuzeybatısında bardakçının doğusunda ve Türkmen dağının en yüksek
yerindeki üç yatıra verilen addır[7].
Burada
Türkmen dede diye bilinen Süleyman Şafii Efendi, Şadiye-i Zahide ve oğlu
Mustafa Şadi Efendi bulunmakta. Mermerde yazılanlara ve anlatılanlara göre
Süleyman Şafi Efendi 1471 yılında doğmuş. Horasanın İnlidere köyünden dokuz
arkadaşı ile Demirciye gelmişler.
Bizzat
Muhammed Bahaddin hazretlerinden ders almışlar. Zahir ve Batın ilimlerinde çok
yüksek seviyede zamanın kutbu imiş. Manevi görevi hastaların şifa bulması için
dua etmek olduğundan şafi lakabını almış 1550 yılında vefat etmiştir[8].
[1] Manisafx.mekan360.com Erişim
Tarihi: 15.12.2017
[2] İsmet Alpaslan, Demirci
Efsaneleri, İzmir, Özlem Matbaacılık, 2006, s.8
[3] Ertan Gökmen, Tanzimat’tan II. Meşrutiyet’e Demirci Kazası, İzmir: Kuvvet
Matbaacılık,2007,s.149
[4] Mekan360.com Erişim Tarihi:
15.12.2017
[5] A.Sedat Boyacıoğulları – Hasan
Alakese, Her Yönü ve Her Şeyi ile Demirci, İstanbul, Eko Matbaası, 1970, s.262
[6] Hediye Emek ile 17.12.2017
tarihli görüşme.
[7] İsmet Alpaslan, Demirci
Efsaneleri, İzmir, Özlem matbaa 2006,
s.93
HACI BABA
Asıl
adı Balzad Hoca Baba-i Veli dir. Horasan erenlerinden olup İrezlerdeki Reisin
emrinde Demircinin fethi için mücadele etmiş. Şehit düştüğü yere gömülmüştür.
Türbesinin bitişiğinde adını taşıyan tekke vardır. Bu tekke
şimdilik kuran kursu olarak kullanılmaktadır[1].
ESKİCİ BABA
Kimliği meçhul yalnız Demircili olduğu
ve Hacı Hasan Cami bitişiğindeki bir dükkânda eskicilik yaptığı biliniyor. Halk
tarafından namaz kılarken görülmediği için şehit oğlu hacı Ali ağaya şikâyet
edilir. Dükkâna zaptiye gönderilir, zaptiye dükkândayken ikindi ezanı okunur
Eskici Baba zaptiyeye gözlerini ve şu kepengi kapat namazı kılıp öyle gidelim
der. Beraberce kabeye vararak ikindi namazlarını orada kılarlar. Döndüklerinde
zaptiye bu gizemini ortaya çıkartır. Ağa telaşlanır ve eskici babayı makamına
davet eder. Eskici Babayı davet etmeye gelen zaptiye, onun şöyle dua ettiğini
görür: “ Ya Rabbi, kerametim aşikâr oldu, beni affet ve ruhumu al…” Duası kabul
edilmiş olacak ki Eskici Baba o anda ruhunu teslim eder[2].
Veli
dostun dostu ilahi sırrın sırdaşıdır. Her sözünde bir hikmet ve her hareketinde
bir keramet vardır. Ki keramet; Allah’ın onlara bahşettiği avam halkın
anlayamayacağı, çoğunun acayip karşılayacağı hakikatte güzel haller. Anadolu
tarihine gerçek aydınlık kapılarını açanlar; horasandan gelen şeyhler ve
dervişler olmuş, onların Anadolu’ya manen fethetmelerinden senelerce sonra
askeri fetihler vuku bulmuştur. Demirci böyle hak yoluna erenlerin bir zamanlar
karargahı gibi olmuş, onların madde aleminden mana alemine göçleri ile cesetlerini
emanet olarak kucağında saklamaya başlamıştır. Kutb-ul Aktab Hasan Efendi, Hacı
Baba-i veli, Eskici baba, Hacı Mehmet Emin Efendi ve diğerleri[3].
SONUÇ
Geçmişimizi bilelim sahip çıkalım ve
onları daima hatırlayalım. Atalarımızın kanlarıyla, canlarıyla emanet
bıraktıkları bu güzel vatanımızın tarihe mal olmuş, ilim ve hizmet aşkıyla geçmişte
yaşamış bugün de her köşesinde eşsiz tarihini, eserlerini, türbelerini
gördüğümüz şahsiyetleri bilmeliyiz.
KAYNAKÇA
1.
BOYACIOĞULLARI,
A.Sedat- ALAKESE, Hasan, Her Yönü ve Her Şeyi İle Demirci, İstanbul; Eko
matbaası,1970
2.
ALPASLAN,
İsmet, Demirci Efsaneleri, İzmir, Özlem Matbaacılık, 2006
3.
GÖKMEN,
Ertan, Tanzimat’tan II.
Meşrutiyet’e Demirci Kazası, İzmir: Kuvvet Matbaacılık,2007.
4.
Manisafx.mekan360.com
5.
Mekan360.com
6.
http;\\www.manisahurişik.com
7.
EMEK,
Hediye, Demirci, 1968, İlkokul, Demirci, Manisa-Demirci, Demirci 17.12.2017
8.
SÖNMEZ,Mehmet,
Demirci 1963, Lise, Demirci, Manisa-Demirci, Demirci 17.12.2017
Yorumlar
Yorum Gönder